woensdag 6 juni 2012

Ik lust geen boter... wat mis ik?

Bij gezond eten hoort over het algemeen ook een dosis vetten en dus worden Nederlanders aangeraden om hun brood te besmeren met boter, margarine of halvarine. Maar wat als je dit niet lust of je het niet bij elk beleg lekker vindt? Loop je dan tekorten op?

Dat laagje tussen brood en beleg is wel degelijk belangrijk. Het levert namelijk de vitamines A D en E en margarine en halvarine zijn een bron van onverzadigde vetzuren. Daarnaast geeft het smaak - vooral roomboter staat erom bekend - maar over smaak valt nog altijd te twisten.

Aangeraden wordt om elke boterham te besmeren met een laagje halvarine of margarine. Het Voedingscentrum adviseert deze twee, omdat roomboter rijker is aan verzadigde vetzuren en men over het algemeen aanneemt dat deze niet altijd een positieve werking hebben op ons lichaam. Voor mannen wordt 35 gram (7 boterhammen à 5 gram margarine/halvarine) en voor vrouwen 30 gram (6 boterhammen à dezelfde hoeveelheid) aanbevolen.

Maar als je dat niet lust, of je besmeert niet alle boterhammen met vet, mis je dan wat? Halvarine, margarine en boter zijn, zoals gezegd, bronnen van de vitamines A, D en E. Daarnaast zijn ze "vetten" en vetten zijn essentieel voor het lichaam. Ze zijn namelijk brandstof en bouwstof en bieden ons bescherming en "isolatiemateriaal". Hoe los je dit als niet-boter-eter op?

Onverzadigde vetzuren komen (in verschillende samenstellingen) ook in andere producten voor, zoals in plantaardige oliën, noten, pinda's en vette vis.

Vitamine A zit ook in eieren (vooral in de dooier), in vis, volvette kaas en in zuivelproducten. Ook lever en levertraan (herinnert u zich deze nog?) zijn vitamine A-rijke producten. Een stof die in ons lichaam omgezet wordt in vitamine A, in bètacaroteen. Het komt voor in  in donkergroene bladgroente, in kolen (zoals boerenkool), in wortelen en in fruit, vooral in gele en oranje vruchten. 

In vette producten zoals vette vis, visoliën en in vlees, maar ook in melkproducten en eieren vinden we vitamine D, onder andere belangrijk voor de ontwikkeling en onderhoud van het skelet en gebit.

Vitamine E tenslotte, een antioxidant, komt voor in plantaardige voedingsmiddelen, zoals granen, pinda's, noten, zaden, plantaardige oliën, fruit en sojaproducten.

Samenvattend kan gezegd worden dat iemand die geen margarine, boter of halvarine neemt, er goed aan doet om deze voedingsmiddelen regelmatig te eten:
  • Noten, zaden, pinda's
  • Oliën, zoals olijfolie, zonnebloemolie
  • Vis en dan vooral vette vis zoals haring, makreel, zalm
  • Eieren (3 - 5 keer per week)
  • Zuivelproducten
  • Groente en fruit
Gebruik ook elke dag een vloeibare margarine of een vloeibaar bak- en braadproduct. Deze producten bevatten bijna allemaal de vitamines A, D en E. Maak hier ook regelmatig een jus van.

Toch ligt een tekort op de loer. Je kunt dit laten testen door een vitaminetest, waarbij er bloed wordt afgenomen om tekorten te signaleren. Je kunt dit regelen via je huisarts. Online testen zeggen vaak weinig!